Είμαι SAD ή έχω S.A.D; Χειμερινή κατάθλιψη: τι είναι και πώς μας επηρεάζει

Λίγο πολύ, όλοι έχουμε αισθανθεί μια ελαφριά μελαγχολία να συνοδεύει τον χειμωνιάτικο καιρό, το φως που μοιάζει να λιγοστεύει λόγω αλλαγής της ώρας, τις δραστηριότητες που τείνουν να περιορίζονται σε σχέση με αυτές του καλοκαιριού.

Τι συμβαίνει όμως όταν η ελαφριά μελαγχολία εμμένει και μετατρέπεται σε θλίψη, σε ευερεθιστότητα, σε μείωση επιθυμίας για συμμετοχή στις εξελίξεις της ζωής;

Ποιους επηρεάζει η εποχιακή κατάθλιψη

Το φαινόμενο αυτό, το οποίο επηρεάζει περίπου το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού άλλοτε σε ήπιες κι άλλοτε σε έντονες εκδοχές του, ονομάζεται S.A.D. και αποτελεί ακρωνύμιο των λέξεων Seasonal Affective Disorder (Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή).

Σύμφωνα με έρευνες από την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ, οι γυναίκες φαίνεται να έχουν 1,5 φορά περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν από εποχιακές συναισθηματικές διαταραχές.

Στην πραγματικότητα το S.A.D αποτελεί μία μορφή κατάθλιψης, που συχνά αποκαλείται και “χειμερινή κατάθλιψη” καθώς έχει συνδεθεί άμεσα με τη μείωση της έκθεσης στο φυσικό φως την οποία συνεπάγεται ο χειμώνας.

Βασικά συμπτώματα της χειμερινής κατάθλιψης

Τα πιο βασικά και συνήθη συμπτώματα αυτής της διαταραχής είναι η θλιμμένη διάθεση, μια βαθιά αίσθηση λύπης η οποία δεν φαίνεται να συνδέεται άμεσα με κάποιο συγκεκριμένο συμβάν στη ζωή μας, αλλά και η ευερεθιστότητα και η μειωμένη συγκέντρωση, καθώς αδυνατούμε πλέον να δείξουμε την ίδια υπομονή και προσοχή σε ανθρώπους και καταστάσεις.

Συχνά παρατηρούνται επίσης χαμηλότερα επίπεδα ενέργειας που οδηγούν σε μειωμένη επιθυμία για δραστηριότητες, υπερυπνία και μόνιμη αίσθηση εξάντλησης, ενώ δεν είναι σπάνιο να εμφανίζεται γενικότερη κοινωνική απόσυρση καθώς και τάσεις υπερφαγίας.

Όπως και με τους υπόλοιπους τύπους κατάθλιψης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι παρότι φαντάζει δύσκολο, υπάρχουν μικρά και σταθερά βήματα που μπορούμε να κάνουμε για να δούμε τις βελτιώσεις που επιθυμούμε.

Συμβουλές αντιμετώπισης εποχιακής κατάθλιψης

Έκθεση στον ήλιο

Δεδομένου ότι πρόκειται για διαταραχή που συνδέεται άμεσα με τη μείωση της έκθεσης στο φυσικό φως, κάνουμε τη συνειδητή επιλογή να κυκλοφορούμε όσο το δυνατόν συχνότερα σε ανοιχτούς χώρους όπου μπορούμε να επωφεληθούμε από τις ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου.

Σωματική άσκηση

Εάν αισθανόμαστε εξάντληση και κόπωση μπορεί να μοιάζει ακατόρθωτο να ασκηθούμε, όμως με σύντομα αλλά τακτικά διαστήματα στα οποία κινούμε το σώμα μας, ο εγκέφαλος στέλνει ένα σήμα έκκρισης ενδορφινών.

Οι ενδορφίνες πλημμυρίζουν τον οργανισμό μας και μειώνουν το στρες και το άγχος, ενώ μας βελτιώνουν τη διάθεση καθώς αποτελούν έναν κρίκο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ψυχολογία μας.

Καθημερινός διαλογισμός

Ο διαλογισμός mindfulness αποτελεί ένα επιστημονικά αποδεδειγμένο εργαλείο διαχείρισης άγχους και ενίσχυσης της γενικότερης ευεξίας μας. Στη Βρετανία έχει ήδη αναγνωριστεί από το NHS (βρετανικό σύστημα υγείας) ως συμπληρωματική θεραπεία κατάθλιψης και αγχωδών διαταραχών.

Υιοθετούμε λοιπόν μια συστηματική πρακτική mindfulness, είτε μόνοι μας είτε με χρήση υποστηρικτικών εργαλείων και ομάδων, προκειμένου να βελτιώσουμε τόσο την οπτική μας όσο και το βάθος της σύνδεσης με τον εαυτό μας, τους άλλους και τη ζωή.

Κοινωνική σύνδεση

Όσο δελεαστικό κι αν μοιάζει να τυλιχτούμε στην κουβέρτα και να μείνουμε κουλουριασμένοι στο κρεβάτι μας, στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε το αντίθετο.

Σπάμε λοιπόν τα δεσμά του αυτο-αποκλεισμού και επιδιώκουμε την επαφή με άτομα του κοντινού μας κύκλου, ώστε να αρχίσουμε ξανά να γεμίζουμε εντυπώσεις από έναν κόσμο ο οποίος διαφέρει από τον εσωτερικό διάλογο που μας έχει εγκλωβίσει σε αυτή την αίσθηση ματαιότητας.

Επικοινωνία με αγαπημένους ανθρώπους

Ένα από τα σημαντικότερα αλλά συχνά παραμελημένα βήματα της αντιμετώπισης των συναισθηματικών διαταραχών είναι το να μιλήσουμε για αυτά.

Γι αυτό είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα θέματα ψυχικής υγείας αφορούν κοινές ανθρώπινες εμπειρίες που επηρεάζουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι εμπειρίες με τις οποίες μπορούν και άλλοι να ταυτιστούν αρκεί να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις και να μοιραστούμε με τον στενό μας κύκλο όλα αυτά που βιώνουμε.

Ζητώντας υποστήριξη και βοήθεια μπορούμε όχι μόνο να δώσουμε στους ανθρώπους μας την ευκαιρία να σταθούν στο πλάι μας, αλλά και να θυμίσουμε σε εμάς τους ίδιους ότι η μοναξιά δεν είναι αναπόφευκτη πραγματικότητα, αλλά και επιλογή.

Συμπληρώματα διατροφής

Το φυσικό φως είναι απαραίτητο για τη σύνθεση βιταμίνης D, κάτι που περιορίζεται αρκετά τη χειμερινή περίοδο όπου το φως είναι λιγοστό. Ίσως επωφεληθούμε λοιπόν από τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών προκειμένου να καλύψουμε αυτό το “κενό”, συμβουλευόμενοι πάντα τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό μας.

Λάμπα φυσικού φωτός

Σε περίπτωση που η αναζήτηση φυσικού φωτός δεν μοιάζει εφικτή λόγω κακοκαιρίας και παρατεταμένης συννεφιάς, υπάρχουν λάμπες οι οποίες “μιμούνται” τον ήλιο. Πολλές φορές οι λάμπες αυτές αποδεικνύονται ευεργετικές καθώς συμβάλλουν στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού ο οποίος επηρεάζει το βιολογικό μας ρολόι, βοηθώντας να ρυθμίσουμε τον ύπνο μας με φυσικό τρόπο.

Υποστήριξη από επαγγελματία ψυχικής υγείας

Ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων και την αίσθησή μας ως προς τη δυνατότητα αντιμετώπισής τους, ίσως επωφεληθούμε από την έναρξη μιας συμβουλευτικής ή/και ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, η οποία θα μας προσφέρει την ανακούφιση και καθοδήγηση που έχουμε ανάγκη, βρίσκοντας μαζί με κάποιον ειδικό την προσέγγιση που μας ταιριάζει.

Με την καθοδήγηση ενός έμπειρου επαγγελματία υγείας μπορούμε να πάρουμε τη σωστή διάγνωση αλλά και να ακολουθήσουμε χρήσιμες και εξατομικευμένες συμβουλές που θα μας υποστηρίξουν άμεσα στην καθημερινότητά μας.

Είτε νιώθουμε sad είτε έχουμε S.A.D, η ψυχική μας υγεία είναι ανεκτίμητη. Ας δώσουμε την προσοχή και τη φροντίδα που της αξίζει, ειδικά τώρα τους χειμερινούς μήνες.